Υπάρχουν ιστορίες για νύφες και πεθερές που είχαν άριστες σχέσεις, αλλά οι αντίστοιχες αφηγήσεις για γυναίκες που υπέφεραν από τις μαμάδες των ανδρών τους είναι μάλλον περισσότερες. Το στερεότυπο που είναι βαθιά εδραιωμένα στη συνείδησή μας το λέει σαφώς: «Η μητέρα δεν θέλει να αποχωριστεί τον γιο της και η γυναίκα του ο εχθρός που έρχεται να τον πάρει». Κάπως έτσι το έχουμε στο μυαλό μας και μεγαλώνοντας έρχεται η στιγμή είτε για να το επαληθεύσουμε είτε για να το αναιρέσουμε ανεπιστρεπτί. Ο λόγος για τον οποίο παρατηρούνται περισσότερες ρήξεις στη συγκεκριμένη σχέση είναι ένας συχνά o φόβος για το ποιά από τις δύο γυναίκες θα έχει την πρωταρχική επιρροή στη σχέση. Αυτός ο φόβος μπορεί να εκδηλωθεί με μια άμεσα ή έμμεσα ανταγωνιστική συμπεριφορά όπως για παράδειγμα κριτική για το πώς θα πρέπει να γίνονται οι δουλειές του σπιτιού. Αυτό που χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι δεν μπορούμε και δεν πρέπει να γενικεύουμε. Κάθε πεθερά δεν είναι κακή όπως και κάθε νύφη δεν έχει δόλιο σκοπό να «κλέψει» το γιό της. Άλλωστε, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι θέμα προσωπικότητας και όχι ιδιότητας. Δεν μεταμορφώνεται κανείς σε κακό άνθρωπο επειδή γίνεται πεθερά ή νύφη αντίστοιχα. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι να προϋπάρχουν στοιχεία της προσωπικότητας που έρχονται στην επιφάνεια με τον ρόλο που αποκτά το άτομο.
Ένας άνδρας μέχρι να παντρευτεί κυριαρχείται από το πρότυπο της μητέρας και τη έχει ως σημείο αναφοράς σε κάθε σχέση που δημιουργεί. Είθισται η σημαντικότερη γυναίκα στη ζωή του να είναι η μητέρα του. Έπειτα έρχεται η σύντροφός του και παίρνει αυτή αυτόν τον ρόλο. Αυτό μπορεί να μην αρέσει στη μητέρα του, που πλέον γίνεται πεθερά. Η ένταξη μιας άλλης γυναίκας στην καθημερινότητα του γιού της στην οποία δίνεται αυτόματα πλέον προτεραιότητα, μπορεί να γεννήσει συναισθήματα εγκατάλειψης και απώλειας στην μητέρα. Τα συναισθήματα αυτά είναι φυσικά και επόμενα αυτής της αλλαγής. Ένας άνδρας όμως δε μπορεί να ζήσει για πάντα με τη μητέρα του άρα θα πρέπει να διαλέξει τη γυναίκα την οποία επιθυμεί για να περάσει την υπόλοιπη ζωή του. Όσον τώρα αφορά στη σύζυγο, ο γάμος συνεπάγεται τη δέσμευση ότι η οικογένεια που από κοινού θα δημιουργήσει με τον άντρα της είναι σε άμεση προτεραιότητα και θα υπάρχει αλληλουποστήριξη. Για αυτό λοιπόν περιμένει σε ενδεχόμενη κριτική ή μια άβολη κατάσταση από τη μητέρα του συζύγου της να έχει την συμπαράσταση και κατανόησή του. Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί μία συναισθηματική κόντρα, ανταγωνισμός, ακόμα και ζήλια, για τη νεότερη γυναίκα σχετικά με το ποια είναι σημαντικότερη στη ζωή του άνδρα, γιου και συζύγου. Αυτό, βέβαια, έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες: με την προσωπικότητα της πεθεράς, το πόσο προσκολλημένη ή όχι είναι στον γιο της, τη σχέση της με τον σύζυγό της ,την ηλικία της, το αν υπάρχει ανταγωνισμός κ.ά. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι παίζουν ρόλο και η προσωπικότητα και η στάση της νύφης αλλά και του γιου.
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι η πεθερά και η νύφη είναι και οι δύο γυναίκες άγνωστες μέχρι πρότινος μεταξύ τους που γνωρίζονται σε μεγάλη ηλικία (ειδικά η πεθερά, που είναι σε ακόμα πιο προχωρημένη ηλικία) και καλούνται ξαφνικά να γίνουν συγγενείς και να μοιραστούν τη σχέση με τον ίδιο άνθρωπο.. Μεταξύ αυτών , υπάρχουν ποικίλες διαφορές, ηλικιακή, πεποιθήσεων, αρχών κ.λπ. Όμως, τόσο η πεθερά όσο και η νύφη θα πρέπει να αποδεχτούν τους ρόλους τους, να συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχουν τίποτε να μοιράσουν παρά μόνο να ζήσουν μαζί με κατανόηση και αμοιβαίες υποχωρήσεις. Η πεθερά πρέπει να αντιληφθεί ότι ο γιος της έχει μία σύντροφο, με την οποία είναι καλό να έχουν μια ήρεμη σχέση, γιατί θα περάσουν μαζί μία ολόκληρη ζωή. Από την άλλη πλευρά, η νύφη θα πρέπει να καταλάβει ότι η πεθερά της έχει γνώση και πείρα και μπορεί να τη βοηθήσει. Επίσης, είναι η γιαγιά των παιδιών της και έχει ένα σημαντικό και καταλυτικό ρόλο στη ζωή της οικογένειας. Καλό είναι, λοιπόν, να τα βρουν και να κάνουν χώρο η μία για την άλλη.
Πώς όμως θα μπορούσαμε να συνυπάρχουμε έχοντας όσο το δυνατόν πιο αγαστές σχέσεις; Χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας πως οι αρμονικές σχέσεις με ανθρώπους του άμεσου περιβάλλοντός μας είναι πολύ βοηθητικές στο να ζούμε με ηρεμία, χωρίς εντάσεις και διαφωνίες. Προς αυτήν τη κατεύθυνση είναι σημαντικό να θυμόμαστε:
– Να αποφεύγουμε τον ανταγωνισμό με την πεθερά. Μπορούμε εναλλακτικά να διαπαραγματευτούμε με το σύζυγό μας πιθανούς τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να βοηθήσει τη σχέση μας με τη μητέρα του στο μέλλον.
- Να θυμόμαστε ότι εκείνη και ο πεθερός μας είναι οι άνθρωποι που μεγάλωσαν τον άντρα μας , για αυτό και χρειάζεται να δείξουμε τους ότι τους σεβόμαστε αλλά ταυτόχρονα να θέσουμε τα όρια μας.
- Να αναρωτηθούμε εάν αξίζει να ερχόμαστε σε ρήξη για το καθετί που πιθανώς μας εκνευρίζει στη συμπεριφορά της πεθεράς. Πόσο σημαντικό είναι και τι συνέπειες μπορεί να έχει στο μέλλον; Αξίζει πραγματικά τον κόπο;
- Να ζητήσουμε από τον σύζυγό μας να μας βοηθήσει. Η συνεισφορά του είναι πολύ σημαντική στην εξομάλυνση των σχέσεων με τη μητέρα του. Καλό θα ήταν να επιβεβαιώνει το σεβασμό και την αγάπη προς τη μητέρα του αλλά ταυτόχρονα να προστατεύει κι εμάς από οποιαδήποτε μη επικοδομητική κριτική.
- Να προσπαθούμε να τη συμπεριλαμβάνουμε στη ζωή μας με τρόπο που διατηρεί τα όρια μας. Για παράδειγμα, μπορούμε να ζητήσουμε τη συμβουλή ή την άποψή της για κάτι.
- Εάν έχουμε προσπαθήσει να εξομαλύνουμε τις σχέσεις αλλά δεν φαίνεται φώς στο τούνελ, ίσως ήρθε η στιγμή να αποδεχτούμε ότι η κατάσταση μπορεί να μην αλλάξει. Ίσως να προσδοκούσαμε ότι θα αποκτούσαμε μια «νέα οικογένεια» με την οποία θα είχαμε υπέροχες σχέσεις και αυτό είναι το ιδανικό που θα μπορούσε να συμβεί. Κάποιες φορές όμως, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, αυτό είναι δυνατό. Ίσως να είναι καλύτερο να εγκαταλείψουμε τις προσδοκίες μας για μια ιδανική σχέση. Ένα μεγάλο μέρος της δυσφορίας και της ματαίωσης που βιώνει κανείς σε μια τέτοια κατάσταση, είναι επειδή τρέφει προσδοκίες που διαρκώς διαψεύδονται.
Επιμέλεια: Αποστολία Ξηρομερίσιου
Ψυχολογος Α.Π.Θ ,εκ.Ψυχοθεραπευτρια Gestalt MSC Παν/μιου Θεσσαλιας
