Αν κάποια από αυτές ή παρόμοιες καταστάσεις σας θυμίζουν κάτι από την καθημερινότητά σας, πιθανόν το στρές να έχει γίνει και για εσάς από προσωρινός σύντροφος…μόνιμη σχέση! Σε μια εποχή που τρέχει με ρυθμούς συχνά φρενήρεις, είμαστε καθημερινά στη διαδικασία να τους ακολουθούμε και…λαχανιάζουμε. Τα πιεσμένα ωράρια, τα προβλήματα στις επαγγελματικές σχέσεις, οι δόσεις και τα χρέη, καθώς και τα ξαφνικά γεγονότα που προκαλούν ανασφάλεια (π.χ. απολύσεις, μετακομίσεις,χωρισμοί κτλ) αποτελούν λίγες μόνο από τις αναρίθμητες στρεσογόνες καταστάσεις που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος. Οι καταστάσεις αυτές συνήθως δεν είναι παροδικές, αλλά καθημερινές και επαναλαμβανόμενες, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να βρίσκεται διαρκώς υπό την επήρεια των ορμονών του στρες. Οι σωματικές και ψυχολογικές προεκτάσεις αυτών είναι ιδιαίτερα έντονες κα ταλαιπωρητικές, με συχνή παρουσία στη ζωή των περισσοτέρων από εμάς.
Οι σωματικές εκδηλώσεις του στρες είναι ενστικτώδεις αντιδράσεις που διαμορφώθηκαν κατά την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους με σκοπό να κινητοποιήσουν τον πρωτόγονο άνθρωπο να παλέψει ή να τρέξει για να σωθεί (μηχανισμός «πάλης ή φυγής»), όταν ερχόταν αντιμέτωπος με τους κινδύνους που απειλούσαν τη ζωή του. Βέβαια, οι καταστάσεις που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος έχουν αλλάξει θεαματικά σε σύγκριση με εκείνες που αντιμετώπιζε ο άνθρωπος των σπηλαίων. Ο εγκέφαλος όμως εξακολουθεί να αντιδρά με τον ίδιο… πρωτόγονο τρόπο, παρότι δεν χρειάζεται ούτε να τρέξουμε ούτε να παλέψουμε για να τις αντιμετωπίσουμε. Αξίζει να σημειωθεί ότι το στρες, σε κανονικά επίπεδα, είναι ένας υγιής έμφυτος μηχανισμός, που στοχεύει στην επιβίωση του ατόμου, ενισχύοντας και επισπεύδοντας τις αντιδράσεις του σε στιγμές κινδύνου ή αβεβαιότητας. Για τους περισσότερους από εμάς, το στρες αρχίζει να αποτελεί πρόβλημα όταν συναντάται σε υψηλά επίπεδα και για μεγάλες χρονικές περιόδους. Εκεί πια βιώνουμε μόνο την τρομακτική πλευρά του, καθηλωνόμαστε και βαλτώνουμε σε σκέψεις αρνητικές και δυσοίωνες. Τότε λοιπόν είναι που το στρές δεν είναι πια φάρος για αλλαγή σε όλα όσα μας ενοχλούν μα ένας ύπουλος εχθρός.
Στρες & αντιμετώπιση
Αν μπορούσαμε με κάποιο τρόπο να πατήσουμε «pause» στη ζωή μας., ίσως βρίσκαμε το χρόνο να αναρωτηθούμε για ποια πράγματα τελικά αγχωνόμαστε. Και ίσως τελικά πολλοί από εμάς να καταλήγαμε σε μια αίσθηση ανικανοποίητου που συχνά-πυκνά μας κυριεύει. Μιλώ για εκείνες τις φορές που το χάσμα που μεσολαβεί ανάμεσα σε αυτό που έχουμε κα σε εκείνο που θα θέλαμε να αποκτήσουμε μοιάζει να οξύνεται ολοένα και περισσότερο. Τώρα πια στο πλαίσιο της κρίσης κάποιες στιγμές αυτό το χάσμα μετατρέπεται εύκολα σε χάος. Όσο βέβαια υιοθετούμε και αναπαραγάγουμε αυτό το μοτίβο, τόσο μπαίνουμε στο χορό της επανάληψης. Όσο λιγότερη ευχαρίστηση αντλούμε από αυτά που έχουμε και ετσιάζουμε σε όσα θα θέλαμε να αποκτήσουμε, τόσο περισσότερο είμαστε καταδικασμένοι να κυνηγούμε μια…άπιαστη ευτυχία. Όλοι όμως μέσα μας έχουμε το προσωπικό μας "ιδανικό επίπεδο πίεσης" και καλό θα ήταν να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πότε βρισκόμαστε σε ισορροπία και πότε ο νους, το σώμα και τα συναισθήματά μας μάς λένε "φτάνει ως εδώ" τις στιγμές που είμαστε στρεσαρισμένοι και νιώθουμε άσχημα. Χρειάζεται να ανακαλύψουμε αυτό το επίπεδο , ο καθένας με το δικό του ρυθμό . Ίσως ένας τρόπος να είναι το να δημιουργήσουμε μια ισορροπία που διασφαλίζει ότι δεν ξεπερνάμε κατά πολύ τα όρια μας.. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νού αν οι ίδιοι ελέγχουμε την πίεση και το στρες στη ζωή μας και όχι το αντίστροφο. Είναι φροντίδα για τον εαυτό μας και μάλιστα σε περιόδους κρίσιμες. Σίγουρα δεν πρόκειται για απλή διαδικασία. Χρειάζεται ούτως ή άλλως να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας να περάσει και με αυτό το κομμάτι. Το μόνο στέρεο έδαφος άλλωστε σε ρευστές συνθήκες είναι ο εαυτός μας.
Επιγραμματικά, κάποιες συμβουλές που θα μπορούσαν ενδεχομένως να βοηθήσουν είναι οι ακόλουθες:
·Εγκαθιδρύστε υποστηρικτικές σχέσεις με συγγενείς και φίλους.
·Διαχειριστείτε το χρόνο σας με την οργάνωση και την ιεράρχηση των δραστηριοτήτων σας).
·Αναπτύξτε αισιόδοξη σκέψη απέναντι σε στρεσογόνες και αντίξοες συνθήκες).
·Ακολουθείστε ισορροπημένη διατροφή (πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά).
·Ασκηθείτε συστηματικά (3-4 φορές την εβδομάδα).
·Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τι σας χαλαρώνει.
·Εξωτερικεύστε τα συναισθήματά σας (μέσω ομιλίας, γραφής κ.α.).
·Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας και ασχοληθείτε με δραστηριότητες που εσείς επιθυμείτε.
·Αναζητείστε βοήθεια από επαγγελματίες υγείας.
Να θυμάστε τέλος πώς το πιο σημαντικό είναι η αυθεντική μας παρουσία στην ίδια μας τη ζωή. Όταν το στρές έρχεται για μας αφυπνίσει και να μας κινητοποιήσει να αλλάξουμε πράγματα που μας ενοχλούν, ας είμαστε εκεί να το ακούσουμε… Πού ξέρετε, ίσως στην επόμενη συνάντηση να μην μοιάζει τόσο τρομακτικό…
Επιμέλεια: Αποστολία Ξηρομερίσιου
Ψυχολογος Α.Π.Θ ,εκ.Ψυχοθεραπευτρια Gestalt MSC Παν/μιου Θεσσαλιας
