Κολλαγόνο Από Σπόγγους Του Αιγαίου Και Εδώδιμα Σαλιγκάρια

Oι σπόγγοι αποτελούν ένα κομμάτι των μύθων, της ιστορίας μας και του πολιτισμού μας, συνδέονται άμεσα με ήθη και έθιμα ενώ ταυτόχρονα είναι μία σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή για τη χώρα. Ιδιαίτερα η Κάλυμνος και το Τρίκερι είναι τα τελευταία προπύργια της σπογγαλιείας. Τα εμπορικά είδη (ή σφουγγάρια μπάνιου) που  εξετάζουμε για την παραγωγή του κολλαγόνου είναι: Spongia officinalis adriatica (Φινο-ματαπάς & ματαπάς), Spongia officinalis mollissima (Ψιλό), Spongia zimocca (Τσιμούχα), Spongia officinalis lamella (Λαγόφυτο) και Hippospongia communis (Καπάδικο).
Με την καλλιέργεια των σπόγγων και τους εμπλουτισμούς των σπογγαλιευτικών πεδίων διασφαλίζεται μια συνεχής, ελεγχόμενη και ποιοτική παραγωγή ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζεται το θαλάσσιο περιβάλλον καθώς οι σπόγγοι διηθούν συνεχώς το νερό και λειτουργούν σαν βιολογικά φίλτρα.
Η εκτροφή σαλιγκαριών αποτελεί ένα καινοτόμο τομέα της ζωικής παραγωγής με σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης στην Ελλάδα. Τα περισσότερα βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρονται στην εκτροφή του είδους Helix aspersa, ενός είδους με εμπορικό ενδιαφέρον. Εκτός όμως από το συγκεκριμένο αυτό είδος δοκιμάζονται και τα είδη Helix lucorum και Eobania vermiculata για παραγωγή κολλαγόνου.
Ο αντικειμενικός σκοπός του έργου (11SYN-1-604-TPE) είναι η παραγωγή κολλαγόνου που θα προέρχεται από θαλασσινά εμπορικά σφουγγάρια (αλιείας & υδατοκαλλιέργειας) καθώς επίσης από βιολογικά εκτρεφόμενα σαλιγκάρια. Ενδιάμεσοι στόχοι είναι η εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας καλλιέργειας σπόγγων και βιολογικής εκτροφής σαλιγκαριών καθώς επίσης η απομόνωση και η παραλαβή κολλαγόνου από τις δύο αυτές πηγές. Το κολλαγόνο που θα παραχθεί θα ενσωματωθεί σε καλλυντικά παρασκευάσματα (κρέμες, σαπούνια).
Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 733,266.60 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από Εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα (τηλέφωνο γραφείου πληροφόρησης του ΕΠΑΝ ΙΙ : 801 11 36 300). Η διαφορά μεταξύ του συνολικού ποσού του προϋπολογισμού και της δημόσιας δαπάνης είναι η ίδια συμμετοχή η οποία καλύπτεται από όλους τους εταίρους του έργου (σε διαφορετικό ποσοστό ο καθένας).
Για την υλοποίηση του έργου απασχολούνται 35 άτομα που στην πλειονότητά τους ανήκουν στο Επιστημονικό δυναμικό του τόπου καθώς και εξειδικευμένοι τεχνικοί. Το έργο προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 30-9-2015.
Συντονιστής Φορέας είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Περιφέρεια στόχου 1: Θεσσαλία). Οι συμμετέχοντες Φορείς προέρχονται τόσο από το Δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα και είναι:
-    Το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων – Τμήμα Ποιότητας Τροφίμων & Χημείας Φυσικών Προϊόντων (Περιφέρεια στόχου 1: Κρήτη)
-    Υπεργολάβος το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
-    Τα Ιχθυοτροφεία ΣΕΛΟΝΤΑ ΑΕΓΕ (Περιφέρεια μετάβασης: Αττική)
-    Η DALCOCHEM ΑΒΕΕΦΑ (Περιφέρεια μετάβασης: Αττική)
Το έργο ASESCoBIS εμπίπτει στο Θεματικό Τομέα Έρευνας, βάσει του Οδηγού Εφαρμογής, 1 - Φαρμακευτικά/Καλλυντικά προϊόντα, Ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και εξαγωγιμότητας και στον Υποθεματικό τομέα προτεραιότητας: Αξιοποίηση αγροτικών παραπροϊόντων, υποπροϊόντων και άλλων σχετικών πρώτων υλών για παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
         H παραγωγή του κολλαγόνου δεν αποτελεί μια καινοτόμα ιδέα και η ενσωμάτωσή του σε προϊόντα έχει ήδη μπει στη καθημερινότητά μας. Από το ραδιόφωνο, τη τηλεόραση, το φαρμακείο, το διαδίκτυο κατακλύζεται ο καταναλωτής  από διαφημίσεις για τις θετικές επιπτώσεις του στην υγεία & την ομορφιά. H πρώτη ύλη όμως όλων αυτών των προϊόντων είναι εισαγόμενη. Τα ερευνητικά αποτελέσματα του  έργου  ASESCoBIS, αν και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα,  μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορούμε να παράξουμε τη συγκεκριμένη πρώτη ύλη και μάλιστα από ενδημικά μεσογειακά είδη, διασφαλίζοντας την ποιότητά του κολλαγόνου & αξιοποιώντας φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές του τόπου.
Μετά  την ολοκλήρωση του έργου, θα γίνει, συναφές με το αντικείμενο, συνέδριο στο Βόλο (Παν/μιο Θεσσαλίας) όπου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της έρευνας  & οι εφαρμογές της τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο & στο ευρύ κοινό, σε επαγγελματικές οργανώσεις,   εταιρίες κερδοσκοπικού και μη χαρακτήρα, κλπ.
               Μετά την ολοκλήρωση το έργο θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων, των σκοπών  και  των προτεραιοτήτων του Εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού του πλαισίου αναφοράς. 2007-20013. Η πράξη υποστηρίζει την συνεργασία ανάμεσα στους ερευνητικούς φορείς και τις επιχειρήσεις για την από κοινού εκτέλεση ερευνητικών και τεχνολογικών έργων που προβάλλουν την πράσινη ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια των Ελληνικών επιχειρήσεων, βελτιώνοντας και αναβαθμίζοντας τη ποιότητα ζωής του Έλληνα  πολίτη.

Δρ. Ι. Καστρίτση-Καθαρίου
Επιστημονικώς Υπεύθυνη του Έργου